Dylemat - jaką wybrać amunicję na polowanie zbiorowe

Szable i fajki dzikaJak co roku na jesieni w głowie wielu z nas myśliwych dochodzi do rozważań co do doboru amunicji na polowania zbiorowe. W poniższym artykule skupię się na amunicji kulowej do luf gwintowanych.
 
Jak w każdej dziedzinie łowieckich rozważań, nie ma jednej uniwersalnej prawdy. By dobrać odpowiednią dla nas amunicję musimy zmierzyć się z naszymi oczekiwaniami oraz z warunkami jakie panują w naszych łowiskach podczas polowań pędzonych.
 
Jeżeli chodzi o prywatne preferencje to każdy myśliwy powinien uwzględnić:
 
1. Efekt obalający zwierzynę
2. Przestrzał w tuszy
3. Ścinkę sukni
4. Fragmentację pocisku w tuszy
 
Jeżeli chodzi o warunki panujące u nas w łowisku, bierzemy pod uwagę:
 
5. Przeważającą okiść roślinności
6. Przeważnie pozyskiwaną na pędzeniach zwierzynę
7. Bezpieczeństwo
 
Na koniec należy się zastanowić nad kosztami związanymi z zakupem amunicji.
 


Zakładam że na polowaniach pędzonych oddajemy strzały do 100m. Celowo pomijam w tym artykule, kwestię dopasowania amunicji do preferencji luf. Ma to znaczenie przy strzałach na dystanse dalsze niż opisywane. Oczywiście nasza broń powinna być sprawna co za tym idzie nie ma mowy o „sianiu" lufy czy źle ustawionych przyrządach celowniczych (w tym tych otwartych).

Zatem nasze rozważania rozpoczynamy od prywatnych preferencji. Już sam fakt że trafili Państwo przeglądając sieć internetową na ten artykuł i dotrwali w jego czytaniu do tego momentu świadczy o tym że rozważania na temat doboru amunicji nie są wam obce. Ilu myśliwych tyle opinii, naszą łowiecką pasję cechuje to że każdy z nas jest indywidualistą.
Kwestia doboru kalibru do polowań pędzonych to temat na oddzielny artykuł. Zakładam że podczas polowań zbiorowych w naszych łowiskach przeważają kalibry o średnicy wystrzeliwanego pocisku:
 
6,8mm (przykładowo - 270 Winchester)
7mm (przykładowo- 7x64, 7x57R, 7x65R)
7,62mm (przykładowo - 30-06 Springfield, 308 Winchester, 30R Blaser, 7,62x54R)
8mm (przykładowo -8x57, 8x57JRS, 8x60S, 8x68S,
9,3mm (przykładowo - 9,3x74R, 9,3x62, 9,3x64)
 
Każdy z wyżej wymienionych kalibrów spełnia kryteria do polowań na zwierzynę grubą do Jeleni Byków włącznie. Zastanawiając się nad doborem amunicji do naszej jednostki broni, proponuję zacząć od rozważania wcześniej opisanych punktów.


Na zdjęciach powyżej widoczne jest jak różne są konstrukcje oraz grubości płaszcza w pociskach.
 
1. Efekt obalający zwierzynę:
 
Nie bez powodu producenci amunicji oferują całą gamę pocisków zastosowanych w amunicji do danego kalibru. Jedne pociski są „twarde" to znaczy że nie rozwijają się łatwo na przeszkodach oraz w tuszy zwierzyny. Inne są „miękkie" to znaczy że są podatne na ekspansywne zachowanie się na przeszkodach oraz w tuszy. Pomiędzy tymi grupami znajdują się pociski o umiarkowanej twardości. Podział, który opisałem powyżej jest bardzo umowny ponieważ konstrukcje pocisków różnią się często tak znacznie że nie sposób mierzyć je jedną miarą. Przykładowo pociski, które w części przedniej są „miękkie", a w tylniej „twarde" lub pociski które w jednej prędkości pięknie się rozwijają a w innej nie...
Do pocisków "miękkich" zaliczam:
 
Hornady SST ( występują w amunicji Fiocchi, Hornady, Norma)
Selier Bellot SP (występują w amunicji Selier Bellot)
TMantel (występują w amunicji RWS, Geco)
Norma Vulcan (występują w amunicji Norma)
 
Do pocisków "umiarkowanych" zaliczam:
 
PRVI SP (występują w amunicji Prvi)
Nosler Partition (występują w amunicji Selier Bellot, Norma, Hinterberger, Nosler)
Norma Alaska (występują w amunicji Norma)
Evo Green (występują w amunicji RWS)
Lapua Naturalis (występuje w amunicji Lapua)
Barnes TSX (występuje w amunicji Barnes)
Sako Hamerhead (występują w amunicji Sako)
 
Do pocisków "twardych" zaliczam:
 
Lapua Mega (występują w amunicji Lapua)
ID, UNI, (występują w amunicji RWS)
Brenneke TUG i TIG (występują w amunicji Breneke)


Powyżej - Uderzenia pocisków w zwolnionym tempie.

Szukając pocisku, który możliwie szybko obali zwierzynę wybierzemy pocisk, który odda możliwie dużo energii w tuszy. Jest to cecha pocisków z miękkim płaszczem, które po kontakcie z celem zachowują się bardzo ekspansywnie oddając tyle energii ile zdążą podczas penetracji tuszy. Niestety osiągając ów efekt obalający musimy zrezygnować w części lub w całości z innych oczekiwań wobec danej amunicji, o czym w dalszej części artykułu.
 
2. Przestrzał w tuszy:
 
Obfite farbowanie strzelanej zwierzyny jest bardzo istotne szczególnie podczas polowań zbiorowych. Im więcej farby, im szybciej jest ona widoczna tym łatwiej znaleźć strzelonego zwierza oraz łatwiej dojść postrzałka. Pewny przestrzał w tuszy zapewniają pociski „twarde” to znaczy takie, które po kontakcie z celem nie rozwijają się dynamicznie. Dzięki temu, rana wylotowa nie jest bardzo duża. Pocisk z płaszczem miękkim, szczególnie na bliższych dystansach także da nam pewny przestrzał, jednak uszkodzenia tuszy (w szczególności gdy pocisk trafi na kość) i rana wylotowa mogą być bardzo duże co często dyskwalifikuje pozyskaną zwierzynę pod kątem kulinarnego wykorzystania.
 
3. Ścinka sukni:
 
Znalezienie ściętej sukni, pozwala na określenie miejsca zestrzału co przekłada się na późniejsze znalezienie farby a w efekcie zwierzyny. Ścinkę w różnych okolicznościach może dać każdy pocisk jednak niektóre są szczególnie zaprojektowane pod tym kątem. Rant na powierzchni pocisku przeważnie ma służyć ścięciu możliwie dużej ilości sukni przy ranie wlotowej.
 
4. Fragmentacja pocisku w tuszy:
 
Pocisk S&B SPCE wyjęty z tuszy 80kg dzikaPocisk fragmentujący w tuszy to taki, który podczas penetracji zostawia po drodze kawałki płaszcza, ołowiu itp. . Przekłada się to na uszkodzenia w tuszy oraz jej zanieczyszczenie. Wśród myśliwych biorących zwierzynę na użytek własny jest to wybitnie istotny faktor. Tendencję do fragmentowania mają przeważnie pociski z miękkim płaszczem oraz te twardsze o gorszym wykonaniu.
 
Po lewej fragmentujący pocisk S&B SPCE wyjęty z tuszy 80kg dzika.

Poniżej prezentowane są różne pociski (nosler partition, Barnes TSX, RWS Green)o zupełnie odmiennej ekspansji:

nosler partition  rws evo green

Następnie musimy przejść do zastanowienia się nad tym gdzie i na jaką zwierzynę przeważnie polujemy zbiorowo.
 
5. Przeważająca okiść roślinności:

okiść zimowaWystępujący rodzaj roślinności w naszych łowiskach determinuje nam na jaką odległość przeważnie będziemy oddawać strzał i przez jakie zagęszczenie roślinności. Przykładowo gdy w przewadze polujemy w sosnowym borze, bez gęstego podszytu mamy możliwość oddawać dalekie strzały (oczywiście zgodnie z regulaminem) nie obawiając się że pocisk rozkwitnie nam na gałęziach czy trawach itp. . W tym przypadku dobór amunicji sprowadza się do wcześniej opisanych własnych preferencji.  Natomiast w łowiskach z gęstym podszytem mamy często do czynienia z licznymi przeszkodami znajdującymi się na drodze do celu. Ponadto ograniczona widoczność, skraca możliwy dystans strzału. W wielu łowiskach większość sytuacji strzeleckich na polowaniu zbiorowym ma miejsce na dystansie do 40m. W tym wypadku by zwiększyć swoje szanse na trafienie powinniśmy dobrać pocisk, który jest mniej podatny na ekspansję, więc będzie to pocisk z grupy „twardych” lub „umiarkowanych”.
 
przestrzał na drzewiePo lewej - polowania na gęstym lesie rządzą się swoimi prawami.
 
6. Przeważnie pozyskiwana zwierzyna:
 
Następnie pod uwagę musimy wziąć zwierzynę, do której przeważnie mamy okazję podnosić lufy. W większości kół będą to dziki, sarny oraz lisy. Wśród dzików będą to w większości warchlaki oraz przelatki. Zatem w większości łowisk mamy do czynienia na pędzeniach ze zwierzyną stosunkowo „miękką” na strzał. Każdy półpłaszczowy pocisk zapewni nam podobne właściwości obalające. Dobór amunicji w takich łowiskach powinien głównie zależeć od zniszczeń tuszy w kontekście podejścia kulinarnego. W przedbiegach odpadną więc pociski silnie ekspansywne, które będą rozrywać tuszę pozyskanej zwierzyny.
 
Zwierzyną stosunkowo twardą na strzał jest w naszych łowiskach przykładowo Jeleń Szlachetny. Jeżeli nasze łowiska dają nam częste spotkania z jeleniem oraz grubymi dzikami to warto dobrać taką amunicję, która zapewni nam pewny przestrzał, rozsądną ekspansję, obfite farbowanie oraz w miarę możliwości ścinkę. Ponadto ponownie trzeba podkreślić że biorąc pod uwagę użycie kulinarne ważne jest to by pocisk możliwie mało fragmentował w tuszy.
 
7. Bezpieczeństwo:
 
Każda amunicja jest niezbezpieczna, dlatego każdy strzał powinien być przemyślany. Pociski "miękkie" są jednak bardziej podatne na ekspansję na przeszkodach. Dzięki temu szybciej wytracają energię na przeszkodach przez co w teorii są bardziej bezpieczne od pocisków "twardych".
 
Podsumowanie:
 
Podsumowując dobór amunicji do polowań zbiorowych, ideałem byłaby taka, która obali zwierza w miejscu zestrzału, zostawi ścinkę oraz obfite farbowanie, zachowując przy tym całkowitą masę, nie niszcząc przy tych założeniach tuszy. Niestety taka amunicja nie istnieje dlatego do nas należy wybór cech pocisków, z których chcemy zrezygnować na rzecz tych, które chcemy zachować.
 
Na sam koniec dochodzą rozważania ekonomiczne. Myśliwi, którzy strzelają z tych czy innych powodów rzadko w mojej ocenie powinni wybrać amunicję możliwie najlepszą, reprezentującą ich preferencje. Myśliwi, którzy oddają wiele strzałów w trakcie sezonu mogą się zastanawiać nad ceną amunicji, wybierając dobry stosunek ceny do oferowanych właściwości, oraz jakości wykonania.
 
Na koniec przytaczam wniosek z początku artykułu: Nic nam po najlepszej amunicji podczas gdy nasze strzały są źle ulokowane lub nietrafione.

 
 
Tym strzelcom nie pomogłaby żadna amunicja (wygląda na to że pierwszy strzał spóźniony a drugi przewyższony...):


 
Artykuł będzie uzupełniany o nowe spostrzeżenia oraz nowe materiały...
 
 LK.